De reden: het land maakt werk van het beginsel “Huisvesting op de eerste plaats”. Degenen die getroffen zijn door dakloosheid ontvangen een klein appartement en begeleiding – zonder voorafgaande voorwaarden. Vier van de vijf getroffen mensen maken zo hun weg terug naar een stabiel leven. Dit alles is goedkoper dan het accepteren van dakloosheid.
Lees dit artikel in het engels of duits.
Énige Europese land waar dakloosheid afneemt
In 2008 zag je tentdorpen en hutten tussen de bomen in parken van Helsinki. Daklozen hadden geïmproviseerde huizen gebouwd in het midden van de Finse hoofdstad. Ze werden blootgesteld aan barre weersomstandigheden.

Sinds de jaren tachtig proberen Finse regeringen dakloosheid terug te dringen. Korte-termijn schuilplaatsen werden gebouwd. Langdurige daklozen werden echter nog steeds buitengesloten. Er was te weinig noodopvang en veel getroffen mensen slaagden er niet in uit dakloosheid te komen: ze konden geen werk vinden – zonder een woonadres. En zonder werk konden ze geen flat vinden. Het was een vicieuze cirkel. Bovendien hadden ze problemen bij het aanvragen van sociale uitkeringen. Al met al zaten daklozen vast. Onderdak voor allen in nood
Maar in 2008 introduceerde de Finse regering een nieuw beleid: het begon met werk maken van het beginsel “Huisvesting op de eerste plaats”. Sindsdien is het aantal getroffen personen sterk gedaald.
Finland heeft zichzelf een doel gesteld: niemand hoeft op straat te leven – elke burger moet een woning hebben. En het land is succesvol: het is het enige EU-land waar het aantal daklozen daalt.
Hoe iedereen woonplaats krijgt in Finland
Het zijn NGO’s zoals de “Y-Foundation” die huisvesting bieden aan mensen in nood. Ze zorgen zelf voor de bouw, kopen appartementen op de particuliere woningmarkt en renoveren bestaande appartementen. De appartementen hebben een tot twee kamers. Daarnaast zijn voormalige noodopvangplaatsen omgebouwd tot appartementen. Het zijn nu woon-eenheden voor de lange termijn.
“Het was voor iedereen duidelijk dat het oude systeem niet werkte; we hadden radicale verandering nodig”, zegt Juha Kaakinen, directeur van de Y-Foundation. Daklozen worden huurders met een huurovereenkomst. Ze moeten ook huur en bedrijfskosten betalen. Maatschappelijk werkers, die kantoren hebben in de woongebouwen, helpen bij financiële kwesties zoals aanvragen voor sociale uitkeringen.
Juha Kaakinen is hoofd van de Y-Foundation. De NGO ontvangt leningen met korting van de staat voor het kopen van woningen. Bovendien worden maatschappelijk werkers die zorgen voor daklozen en toekomstige huurders betaald door de staat. De Finse loterij daarentegen ondersteunt de NGO bij het kopen van appartementen op de particuliere woningmarkt. De Y-Foundation ontvangt ook regelmatig leningen van banken. De NGO gebruikt de huurinkomsten later voor het terugbetalen van de leningen.
“We moesten af van de nachtopvang en de korte termijn herbergen die we toen nog hadden. Ze hadden een zeer lange geschiedenis in Finland en iedereen kon zien dat ze mensen niet uit dakloosheid haalden”. Zegt directeur van de Y-foundation Juha Kaakinen.
Het “Huisvesting op de eerste plaats“ beginsel
In het verleden werd van de getroffenen verwacht dat ze op zoek zijn naar een baan en zich zullen bevrijden van hun psychische problemen of reclame. Alleen dan kregen ze hulp bij het vinden van huisvesting. Het in Finland toegepaste beleid keert conventionele hulp bij dakloosheid om: daklozen krijgen een flat – zonder enige voorwaarden. Maatschappelijk werkers helpen hen met aanvragen voor sociale uitkeringen en zijn beschikbaar voor advies in het algemeen.
In zo’n nieuwe, veilige situatie is het voor getroffenen gemakkelijker om een baan te vinden en voor hun lichamelijke en geestelijke gezondheid te zorgen. Het resultaat is indrukwekkend: Vier van de vijf daklozen kunnen hun flat lang houden en een stabieler leven leiden.
In de afgelopen 10 jaar heeft het ‘Huisvesting op de eerste plaats’-programma 4.600 woningen in Finland opgeleverd. In 2017 woonden er nog ongeveer 1.900 mensen op straat, maar er waren genoeg plaatsen voor hen in noodopvang zodat ze tenminste niet meer buiten hoefden te slapen.
Met een investering van 1 miljoen euro, krijg je woningen voor 10 daklozen en geef je werk aan 15 werknemers voor een jaar
Goedkoper dan ze op straat achterlaten
Huisvesting creëren voor mensen kost geld. In de afgelopen 10 jaar werd 270 miljoen euro uitgegeven aan de bouw, aankoop en renovatie van woningen als onderdeel van het programma. Juha Kaakinen merkt op dat dit veel minder is dan de overige kosten van dakloosheid. Omdat wanneer mensen zich in noodsituaties bevinden, noodgevallen vaker voorkomen: aanvallen, verwondingen, storingen. Er wordt vaker een beroep gedaan op politie, gezondheidszorg en justitie – en dit kost.
Ter vergelijking: “huisvesting op de eerste plaats” is goedkoper dan het accepteren van dakloosheid: de staat geeft nu 15.000 euro minder per jaar uit aan daklozen dan voorheen.
Geen wondermiddel maar hoog slagingspercentage
Natuurlijk is er geen garantie voor succes. Vooral dakloze vrouwen zijn moeilijker te bereiken: ze verbergen hun noodsituatie vaker: ze wonen minder vaak op straat en blijven liever bij vrienden of kennissen. Ook een man kan aan huisvesting worden geholpen. Daarom het lied “Mag ik dan bij jou” gegund aan Jeroen van den Boom. Zijn vertolking samen met een danspaar ter gelegenheid van het Toppers concert 2015 verkreeg de meeste op Youtube de meeste kliks:
Bronnen:
Alle artikelen die zijn vertaald en opnieuw gepubliceerd zijn journalistieke werken van gerenommeerde nieuwsbronnen. In het geval van her-publicatie, gelieve Kathrin Glösel vermelden als de auteur. De rechten op de oorspronkelijke inhoud blijven bij de oorspronkelijke uitgever.
Scoop.me wordt gerund door de Oostenrijkse non-profit “Vereniging voor de Democratisering van Informatie”, die in Wenen is gevestigd. Scoop.me en Kontrast.at en Childinstress.com nodigen progressieve mediaplatforms over de hele wereld uit om onze publicaties te gebruiken voor vertalen en / of distribueren.
Laten we het nieuws delen.
Met 4 van de 5 mensen die hun flats behouden, is ‘Huisvesting op de eerste plaats’ op de lange termijn effectief. In 20 procent van de casussen verhuizen mensen omdat ze liever bij vrienden of familie blijven – of omdat ze de huur niet kunnen betalen. Maar zelfs in dit geval laat men de mensen niet vallen. Ze kunnen opnieuw een appartement aanvragen en worden opnieuw ondersteund als ze dat willen.
Bert Kerkhof
schrijft over volkshuisvesting en doorgaans over jeugdzorg, rechtsstaat en gezondheidszorg

Waardeer dit blog
Dit artikel las je gratis. De moeite waard? Laat je waardering zien en draag €1 bij of een veelvoud daarvan. Via Paypal of creditcard.
€ 1,00
Geef een reactie