27 jaar geleden startte onderzoek naar de dood van burgerrechten activist Medgar Evers

18 dec 2017

● JACKSON, Mississippi ● Zevenentwintig jaar na de moord op burgerrechten leider Medgar Evers, is de blanke supremacist Byron de la Beckwith voor de derde keer beschuldigd van moord.

Twee processen in 1964 eindigden zonder besluit van de geheel uit blanken bestaande jury’s. Maar openbare aanklagers zeiden vandaag dat ze nieuw bewijsmateriaal en nieuwe getuigen hebben gevonden na een onderzoek van 14 maanden.

Tijdens een hoorzitting vandaag in Tennessee – waar hij de afgelopen negen jaar heeft geleefd – ontkende de 70-jarige Byron de la Beckwith de moord op Medgar Evers en zwoer hij weerstand bieden ‘tand, nagel en klauw’ tegen uitleveren.

De Mississippi veldsecretaris Medgar Evers van de Nationale associatie voor de vooruitgang van gekleurde mensen (NAACP), werd op 12 juni 1963 net na middernacht door een sluipschutter met een krachtig geweer beschoten bij zijn woning. Hij was 37 jaar. De moord veroorzaakte een gonzende onrust zelfs in de vroege burgerrechten strijd van de jaren zestig. Het had massale protesten van zwarten tot gevolg in wat toen een diep gescheiden staat was, een bolwerk van groepen zoals de ku klux klan. Het verhoogde de aandacht van de Verenigde Staten op de turbulente rassenrelaties in het zuiden.

De nieuwe aanklacht wordt door velen hier als een symbool van een betere tijd begroet, waarin zwarten en blanken samenwerken voor raciale gerechtigheid. In de woorden van David Sansing, een geschiedenis professor aan de Universiteit van Mississippi, het begin van een “zuiveringsproces voor de staat”.

Het onderzoek dat tot de nieuwe aanklacht heeft geleid, begon nadat Clarion-Ledger nieuws verslaggever Jerry Mitchel rapporteerde over een ‘segregationistisch staatsagentschap’ dat potentiële juryleden had uitgezocht voor de processen van Beckwith. Daarna startte oktober 1989 een onderzoek onder leiding van assistent officier van justitie Bobby DeLaughter.

Onderzoekers vonden geen bewijs van knoeien met de jury, maar zeggen dat ze getuigen hebben gevonden die niet hebben getuigd tijdens de eerdere rechtszaken. Ze hebben zelfs het geweer teruggevonden dat verloren ging nadat het in de processen van 1964 als bewijsmateriaal was gebruikt. Aanklagers hier vertellen dat één getuige heeft beweerd dat Beckwith hem gezegd heeft dat hij de heer Medgar Evers gedood heeft. Hij is een ku klux klan lid die later informant werd voor de FBI.

Twee andere nieuwe getuigen zijn in tegenspraak met de bewering van Beckwith dat hij niet in Jackson was geweest op de avond van de moord, aldus de onderzoekers. Een van hen is eerwaarde Robert L. T. Smith, een 90-jarige gepensioneerde zwarte geestelijke. Toen hem in een interview werd gevraagd waarom hij destijds niet naar voren was gekomen, zei hij eenvoudig: “niemand heeft het mij gevraagd”.

Verdachte is uitdagend

De aanklacht werd hier eind vorige week overhandigd door de Grand jury van Hinds County. Vandaag was de aankondiging door officier van justitie Ed Peters. Samen met anderen waarschuwt hij dat de aanklager geconfronteerd werd met aanzienlijke obstakels om Beckwith opnieuw berecht te krijgen. Volgens onderzoekers en openbare aanklagers wordt het waarschijnlijk een langdurig uitleveringsproces, samen met uitdagingen waarin de beklaagde recht heeft op een snel proces.

Byron de la Beckwith werd maandagavond laat gearresteerd in zijn huis in de voorstad Signal Mountain, door agenten met een vluchtig bevelschrift. Hij werd formeel voor de rechter gebracht in een hoorzitting vandaag in Hamilton County Sessions Court in Chattanooga (Tennessee). De gedaagde, een gepensioneerde kunstmestverkoper die nog altijd rassen-segregatie koestert, was een opstandige dader.

‘Dit is allemaal onzin’, zei hij, ‘en gewoon iets om de openbare trom te verslaan en de lagere levensvormen gewelddadig te maken tegen de set van de countryclub’.

Assistent officier van Hamilton County justitie Rodney Strong voerde aan dat Beckwith op hoge borgtocht zou worden vastgehouden vanwege een veroordeling in Louisiana in 1977 wegens het bezit van explosieven. Maar rechter H. L. Smith heeft hem vrijgelaten op borgtocht van $15.000 in afwachting van een hoorzitting over het uitleveringsverzoek van Mississippi, verwacht later deze week.

In een persconferentie in Jackson zei Ed Peters: “Ik wil graag die burgers bedanken, zowel zwart als blank, die nu de moedige stap hebben genomen van naar voren brengen van nieuwe en waardevolle informatie. Ik moedig anderen met informatie ook aan om naar voren te komen, ze zullen niet alleen zijn en hun identiteit zal worden beschermd.”

De reactie in Mississippi op de aanklacht was bijna uniform positief, zelfs jubelend.

“Mississippi zal nooit van het verleden af zijn totdat het daarmee in overeenstemming komt”, zei professor Sansing van de Universiteit van Mississippi. “Beckwith is een man die in verband wordt gebracht met- en gelinkt aan- de haat en het geweld van de jaren 50 en 60. Ik denk dat deze aanklacht het begin is van een reinigingsproces. Ik ben zo trots op Mississippi”.

Hij merkt op dat Ross Barnett – toen gouverneur – in 1964 het proces van Beckwith bijwoonde en de hand probeerde te schudden met de verdachte en hem op de rug sloeg.

Een andere voormalige gouverneur en nu advocaat William Winter zegt vandaag: “Het laat de substantiële vooruitgang zien die wij in 25 jaar hebben geboekt in menselijke relaties en onze vastberadenheid om ons rechtssysteem te maken waar het voor bedoeld is”.

Tremoren van een andere tijd

Medgar Evers werd gedood te midden van een campagne voor het integreren van Jackson City-medewerkers. Als hoofd veldorganisator voor de Mississippi NAACP, was hij een bekend persoon in de Mississippi Delta, waar de organisatie beschuldigingen van racistische moorden onderzocht. Hij verhuisde naar de campus van de universiteit van Mississippi in Oxford. In 1954 was hij de eerste zwarte die toelating tot de rechtsschool zocht, acht jaar voordat James Meredith de kleurenbarrière van de universiteit brak.

Die avond in juni 1963, kort nadat president John F. Kennedy voor de televisie een krachtige burgerrechten rede had gehouden waarin werd opgeroepen tot “een grote verandering”, werkten de heer Medgar Evers en andere NAACP leiders tot in de nacht aan het plannen van nieuwe strategieën. Vervolgens  hielden ze een bijeenkomst bij de kerk. Toen hij na middernacht thuiskwam en uit zijn auto stapte, werd hij neergeschoten.

Beckwith werd negen dagen later gearresteerd door de FBI. De autoriteiten zeggen dat zijn vingerafdruk is gevonden op het telescopische deel van een geweer in de buurt van de moord locatie; Beckwith zegt dat het geweer uit zijn huis was gestolen. Twee processen, in januari en april, resulteerden al snel in besluiteloze jury’s. De moordaanklacht werd tot twee keer toe afgewezen.

‘Beantwoorde gebeden’

In het onderzoek dat vorig jaar startte, begonnen officieren van justitie met het interviewen van nog in leven zijnde juryleden. Ze zochten naar bewijs van knoeien maar vonden daar niets van. Assistent-officier van justitie en leider van het onderzoek Bobby DeLaughter, zegt dat keer op keer ‘op mysterieuze wijze’ nieuwe aanwijzingen in onze schoot lijken te vallen.

DeLaughter zegt dat hij en zijn baas de heer Ed Peters “aangenaam” zijn getroffen door hoe grondig het oorspronkelijke onderzoek is geweest. Maar zij vragen zich af waarom er geen veroordeling was. Ze zochten verslagen van de processen, maar geen ervan was bewaard in het dossier.

Toen kwam één van de eerste pauzes of “beantwoorde gebeden”, vertelt Bobby DeLaughter. Eind vorig najaar kreeg zijn kantoor anoniem een kopie van het transcript van 1500 pagina’s van het eerste proces. Dat leidde hen naar andere getuigen en andere aanwijzingen.

Later bleek dat mevrouw Evers het transcript heeft verstrekt, het was opgeborgen met een aantal familiedocumenten. Vorige maand heeft een rechter van de staat de kopie als nauwkeurig gecertificeerd en deze kan nu worden gebruikt in eventuele volgende rechtszaken in plaats van dat er mensen zijn gestorven en fysiek bewijs dat niet langer beschikbaar is.

Dit jaar begon DeLaughter met het ontdekken van nieuwe getuigen. Eén daarvan is Delmar Dennis, een FBI informant, die in 1975 in een boek over de ku klux klan werd geciteerd omdat Beckwith hem vertelde de heer Evers neer te hebben geschoten. Dennis werd geïnterviewd en DeLaughter zegt dat anderen later naar voren zijn gekomen om zijn verhaal te helpen bevestigen.

“Het interview van Delmar Dennis was een belangrijk keerpunt maar een succesvolle vervolging kan niet alleen op hem rekenen”, zegt Bobby DeLaughter. “Ons nieuwe bewijs is niet beperkt tot de heer Dennis”.

Onderzoekers die op voorwaarde van anonimiteit spreken, zeggen dat andere nieuwe getuigen twee zwarte inwoners van Jackson zijn die beweren Beckwith te hebben gezien tijdens de door Medgar Evers geleide burgerrechten bijeenkomst, uren voor zijn dood. Onderzoekers die bekend zijn met de zaak, zeggen dat de getuigenverklaring van beide mannen in conflict kan komen met die van twee blanke politieagenten die hebben gezegd dat Beckwith niet bij de betoging was. De twee zwarte mannen werden nooit eerder geroepen om te getuigen. Onderzoekers speculeerden dat de Aanklager hen niet beschouwden als overredende loketten voor de officieren van Greenwood.

William Waller, die Beckwith in beide processen vervolgde en later Gouverneur werd, geeft geen commentaar op de processen of op de nieuwe aanklachten.

Verdwenen bewijsstuk

Het cruciale fysieke bewijs in de eerste twee processen was het Enfield .30-06 geweer in struiken bij het huis van meneer Evers. Maar het geweer was allang verdwenen uit het kantoor van de griffie van het politiebureau van Jackson. Op een dag, zegt Bobby DeLaughter, gaf zijn schoonmoeder hem het wapen. Het was op de een of andere manier in het bezit gekomen van zijn schoonvader Russell Moore, een stadsrechter ten tijde van de moord op Medgar Evers.

“Mijn schoonvader had niet met het pistool moeten eindigen, maar hij deed het”, zegt Bobby DeLaughter in een interview twee weken voordat de aanklacht werd aangekondigd. “Het is het enige stukje fysiek bewijs dat we hebben dat daadwerkelijk werd gebruikt in de eerste twee processen, en het zal dienen om de gebeurtenissen van 27 jaar geleden te doen herleven voor een jury”.

Beckwith heeft in stille onduidelijkheid geleefd sinds hij naar een huis in ranch-stijl in een upper-middle-class buurt van Signal Mountain verhuisde na het trouwen met Thelma Neff, een gepensioneerde geregistreerde verpleegster. Bij het huis hangt een zuidelijke vlag uit.

Beckwith heeft gezegd dat hij lid is van de Southern National partij; zijn vrouw zegt dat het doel van de groep is “om zuiderlingen te helpen bij elkaar te blijven zoals ze dat vroeger deden. Meestal zitten er echte intelligente mensen in”, zegt mevrouw Beckwith in een interview op maandag.

Gevraagd in een interview van 1989 of hij zichzelf als een segregatie-expert beschouwt, zegt Beckwith dat zijn schrijfbehoefte in elke kwestie ‘een witte, goede kant’ laat zien.

Het oorspronkelijk artikel van Ronald Smothers is gepubliceerd in de New York Times van 19 december 1990.

Vertaling © Bert Kerkhof

Ghosts of Mississippi

is een drama over de laatste rechtszaak tegen Bryon De La Beckwith, de moordenaar van de burgerrechten leider Medgar Evers uit de jaren 60. Het begint met de moord en de gebeurtenissen rond de twee eerste processen die beide eindigden in een besluiteloze jury. De film laat vervolgens zien hoe officier van justitie Bobby DeLaughters betrokken raakt bij de zaak en een alliantie aangaat met Myrlie Evers. Sommige personages worden gespeeld door de daadwerkelijke deelnemers aan dit verhaal.

Nederlandse ondertitels:
http://ondertitel.com/ondertitel/Ghosts-of-Mississippi-(1996)/17880

Zie ook:

Kampcommandant Gemmeker wist wat de gedeporteerden in het oosten te wachten stond. Ook al moest erkend dat in de archieven geen rood pistool te bekennen is, de circumstantial evidence is sterk en onbetwistbaar: Lees verder