Voorkomen van zika

Reizigers naar zuid-Europese landen staan bloot aan het risico van verschillende virus-infecties, overgebracht door steekmuggen. De beste bescherming is het voorkomen van muggenbeten binnen en buiten.

Steekmuggen die ernstige infecties overbrengen zijn al langere tijd een plaag rond de evenaar in Afrika en Azië. In 2015 werden veel ziektegevallen in Zuid-Amerika vastgesteld, veroorzaakt door het zika virus dat wordt overgebracht door grote muggen zoals de tijgermug. Overheden begonnen met voorlichting over de gevolgen. De koorts die het veroorzaakt is van voorbijgaande aard maar besmetting heeft ernstige gevolgen voor een foetus in de baarmoeder. Het kind kan als gevolg microcefalie ontwikkelen: een ernstige hersenaandoening met gevolgen voor de verdere ontwikkeling.

Westerse wereld

In 2015 en 2016 werden in Duitsland vijf gevallen geconstateerd. Het waren de eerste waarnemingen in Europa. Verder werd het virus gezien bij een zwangere vrouw in noord-oost Spanje die daarvoor in Colombia was geweest. De geboren baby vertoonde reeds bij de geboorte afwijkingen (microcefalie). Vanwege klimaatverandering en de verspreiding van tropische muggen via import en opslag van autobanden waarin de muggen graag nestelen, zijn ook risico’s binnen Europa.

Besmetting werd ook binnen de Verenigde Staten geconstateerd. Drie mannen en een vrouw uit Florida in de buurt van Miami zouden besmet zijn geraakt. De Amerikaanse regering nam een ongebruikelijke maatregel: een negatief reisadvies voor een deel van de stad Miami.

Symptomen

De ziekte wordt voornamelijk overgedragen door muggen. Het behoort tot een groep van flavivirussen waartoe ook behoren: knokkelkoorts (dengue), West-Nijl koorts, teken-encefalitis en gele koorts. Het meest voorkomende symptoom is huiduitslag – met of zonder koorts – die twee tot zeven dagen aanhoudt. De huid kleurt rood, voelt branderig, ziet eruit als kippenvel met uitslag. Patiënten kunnen ook conjunctivitis (roze oog) krijgen, evenals spier- en gewrichtspijn. Het is normaal gesproken een milde ziekte en 80% van de geïnfecteerde mensen rapporteert helemaal geen symptomen. Zowel mannen als vrouwen kunnen besmet raken. Tot zes weken na de symptomen kunnen de dragers de infectie doorgeven aan anderen door doneren van bloed of door seksuele overdracht.

Diagnose

De virusinfectie kan worden gediagnosticeerd met behulp van laboratoriumtesten. Zorgverleners kunnen bloedtesten laten doen voor het opsporen van zika als een patiënt de symptomen heeft en onlangs heeft gereisd in een getroffen gebied.

Voorkomen

De beste bescherming tegen het zika virus is het voorkomen van muggenbeten binnen en buiten, vooral van zonsopgang tot zonsondergang als de muggen het actiefst zijn:

1. Gebruik muggenspray volgens de instructies op het product etiket.
   
2. Draag T-shirts met lange mouwen en een lange broek.
   
3. Slaap of rust in kamers met een hor. Gebruik muskietennetten.
   
4. Geef vier weken lang geen bloed na terugkeer uit door zika getroffen gebied.
   
5. Gebruik een condoom tijdens een verblijf in een gebied met actieve zika overdracht. Hou dit vol gedurende ten minste acht weken na terugkeer of gedurende zes maanden indien symptomen werden ervaren.